Mỗi khi gặp nghịch cảnh, khó khăn không thấy cô Tấm tìm cách gì
đó để vượt quá mà chỉ biết... ôm mặt khóc - cô học trò phản bác lại ý kiến cô
Tấm trong truyện cổ tích Tấm Cám chịu thương chịu khó.
Câu chuyện được người mẹ chia sẻ tại buổi ra mắt sách "Triết
học cho trẻ em" với chủ đề “Mùa hè tự do” vừa diễn ra tại một buổi ngoại
khóa ở TPHCM. Con gái chị sau đọc và học truyện Tấm Cám, nghe phân tích cô Tấm
hiền lành, chịu thương chịu khó, cháu liền phàn nàn: “Cô Tấm không chịu khó gì
hết trơn. Mỗi khi gặp nghịch cảnh cô chỉ toàn ôm mặt khóc thôi chứ không hề suy
nghĩ hay tìm cách nào đó để khắc phục khó khăn”.
Tư duy con trẻ rất đa chiều nếu không bị "ép" bởi cách
nhìn của người lớn
Từ lập luận của mình,
cháu hiểu rằng khi gặp khó khăn, trước hết mỗi người phải tự nỗ lực, phải xoay
sở đủ mọi cách để vượt qua. Trong cuộc sống, không có ông Bụt bà Tiên nào được
sắp đặt sẵn mà chỉ cần nghe tiếng khóc là hiện lên giải quyết hết được mọi
việc.
Đó là bài học mà con chị
có được từ truyện Tấm Cám - có thể không giống bài học theo mô típ quen thuộc
cứ thật thà thì… mặc kệ số phận sẽ có quý nhân phù trợ.
Nhưng nếu đặt trong
khuôn khổ một truyện cổ tích, một bài học mà cô Tấm là hiện thân của cái thiện,
được mặc định là hiền lành, thật thà, chịu thương chịu khó, liệu cách lập luận
của cháu có được chấp nhận?
Nhà giáo Đinh Thanh
Phương chia sẻ, chị cũng từng giật mình và có phần hoang mang nghe con trai bày
tỏ quan điểm là thích và thương các nhân vật phản diện hơn là các nhân vật
chính diện sau khi đọc truyện.
Tuy nhiên, người mẹ
không lên án con hay yêu cầu con phải… suy nghĩ lại cho “thẳng” ngay lập tức mà
chị đặt câu hỏi: "Sao con lại thương… người ác?".
Con chị trả lời rằng
những người ác rất đáng thương bởi họ đang lầm đường lạc lối mà không biết mình
đang làm sai. Thay vì bị mọi người hắt hủi thì họ cần được thương cảm, được
giúp đỡ để chọn đường đúng.
Còn cháu thích các nhân
vật phản diện bởi khi gặp sự cố, họ có rất nhiều cách thông minh, nhiều mưu mô.
Còn các anh hùng, các cô gái là nhân vật chính thường toàn ngu ngơ, không biết
gì, chỉ được mỗi thật thà, chính trực.
Người mẹ không khỏi bất
ngờ với tư duy của con vì nó không nằm trong hệ thống tư duy mà mình được mặc
định sẵn.
Nhờ lắng nghe con mà nhà
giáo này có cơ hội để định hướng cho con. Cô phân tích rằng chúng ta có thể học
ở những nhân vật phản diện những chiêu thức, mưu mô thông minh nhưng cần nhớ họ
đang sử dụng những điều này để phục vụ cho mục đích không tốt. Và việc muốn
giúp đỡ cái ác cũng phải có chiêu thức chứ không sẽ dẫn đến nhiều hậu họa.
Tư duy của con trẻ rất
bay bổng, rất kỳ diệu, chỉ có cái nhìn của người lớn dễ bị đóng khung trong sự
hạn hẹp, khuôn khổ và cả vì những lo lắng, toan tính. Bố mẹ và thầy cô sẽ học
được từ trẻ rất nhiều nếu biết lắng nghe và không lên án khi các em có cái
nhìn, tư duy đa chiều, thậm chí là ngược chiều với mình. Quan trọng là người
lớn đã đủ tầm nhìn rộng mở để biết cuộc sống này, thế giới này muôn màu muôn
sắc mà ở đó con trẻ có thể không giống mình, không như “mẫu hình” mà mình mong
muốn. Thứ người lớn kỳ vọng nào chắc đã hay hơn, tốt hơn điều các em có.
Như lời cô giáo Phương,
người lớn nếu có đủ thời gian và đủ để con trẻ tin cậy, các em sẽ cho chúng ta
biết rất nhiều điều bất ngờ, nhiều điều hay. Hãy làm bạn với trẻ, chia sẻ, cảm thông, giải thích cho trẻ hiểu nhé các mẹ
Hoài Nam (Dân trí)