Phạt trẻ nhẹ nhàng mà
hiệu quả có bao giờ bạn nghĩ đến?
Trẻ hư tất nhiên là người lớn hơn ta sẽ phải phạt trẻ. Nhưng
phạt trẻ như thế nào để trẻ hiểu, trẻ thấm và sau này không còn tái phạm nữa
lại là một điều không hề giản đơn. Trẻ ở lứa tuổi mầm non luôn luôn có sự tò mò,
khám phá nhưng rất ương và ngang bướng. Hiểu được tâm lý của trẻ và cho trẻ
thời gian suy nghĩ những việc mình đã làm là rất cần thiết. Dưới đây là một vài
cách phạt trẻ vô cùng nhẹ nhàng và hiệu quả. Mẹ cũng có thể trò chuyện với cô giáo mầm non để tìm ra phương pháp thích hợp nhất nhé.
Giáo dục Việt Nam đang bước vào thời kỳ chuyển giao, luôn tồn
tại cũ và mới trong một gia đình. Cha mẹ hiện đại, ông bà truyền thống những
đứa con chịu sự ảnh hưởng trực tiếp của nền giáo dục được giao thoa giữa hai
thế hệ trong gia đình.
“Yêu cho roi cho vọt” là câu nói về dạy con
của ông cha ta để lại, nhưng trong hoàn cảnh ngày nay việc yêu thương không đi liền
với roi vọt làm bố mẹ rất đau đầu trong việc làm sao để phạt con mà không bị bản
thân giày vò, xã hội lên án
1.Time - out:
-Là việc cách ly trẻ hay
phạt bé úp mặt vào tường trong khoảng thời gian ngắn, là hình thức phạt không
cần la mắng hay dùng đến roi vọt và rất hiệu quả.
Phụ huynh ngày
xưa cũng đã được nếm mùi “đứng xó” ở ngay tại nhà hoặc lớp học, việc áp dụng
hình phạt này cho trẻ vẫn rất hay và nguyên giá trị. Đối với hình phạt này
cha mẹ nên phạt trẻ đứng góc từ 5 – 15 phút theo độ tuổi. Ví dụ đối với trẻ 4
tuổi thời gian đứng góc của con là 4 phút, tùy theo tuổi mà tăng giảm số phút.
Hình phạt đứng chỉ nên áp dụng 1 lần/ 1 ngày cho con.
Ngoài việc bắt con đứng góc, cha mẹ
có thể phạt con đứng trong phòng kín hoặc một nơi yên tĩnh an toàn để con suy
nghĩ về sai lầm của mình.
Chị Kiều Anh - một bà mẹ gốc Việt sống tại Mỹ có hai con gái nhỏ 5
tuổi và 3 tuổi. Mỗi khi hai bé không vâng lời mẹ, khóc lóc, mè nheo hay bướng
bỉnh, thay vì dùng roi vọt đánh con, chị thường phạt con bằng cách cho mỗi bé
ngồi yên ở một góc riêng biệt trong vài phút để bé tự bình tĩnh trở lại, chấm
dứt hành vi xấu.
Chị chia sẻ: hình thức phạt time-out (tương tự ở Việt Nam là cách ly hay
bắt bé úp mặt vào tường trong một thời gian ngắn) khiến chị cảm thấy nhẹ nhàng
cho cả 3 mẹ con vì không hề phải la mắng, quát nạt hay sử dụng roi vọt, ngược
lại hình thức phạt này lại hữu ích đối với các con chị khi giúp các bé trở nên
biết tự chủ hơn, có tính kỷ luật và chấm dứt các hành vi xấu.
Được biết, hiện nay có nhiều bậc phụ huynh sử dụng time-out như
một hình phạt nhẹ nhàng mà hiệu quả cho trẻ trong độ tuổi nhà trẻ và mẫu giáo,
nhưng khi thực hiện time-out đối với trẻ, có một số điều các bậc phụ huynh cần
lưu ý như sau:
Tại sao time-out cần thiết cho trẻ?
Trẻ nhỏ thường dễ bị cuốn vào những gì đang xảy ra xung quanh
khiến chúng khó kiểm soát bản thân và giữ bình tĩnh. Đôi khi chúng la hét, mè
nheo, ăn vạ, đấm đá, cắn cào, tỏ ra bướng bỉnh dai dẳng với mục đích cuối cùng
là cha mẹ phải thỏa mãn yêu cầu của chúng. Lúc này, time-out sẽ là một cách để
giúp chúng bình tĩnh trở lại, chấm dứt hành vi xấu để chuyển sang cách ứng xử
thích hợp hơn.
Sử dụng time-out thường xuyên, đúng lúc và kiên nhẫn sẽ giúp làm
suy giảm các hành vi xấu ở trẻ, mặc khác giúp trẻ trở nên tự chủ, có kỷ luật
hơn.
Nên sử dụng time-out cho lứa tuổi nào?
Theo lời khuyên của nhiều chuyên gia, time–out thích hợp cho trẻ
trong độ tuổi từ 2-5 tuổi. Dĩ nhiên có thể sớm hay muộn hơn một chút tùy theo
từng trẻ. Thời gian áp dụng time-out tùy thuộc vào tuổi của trẻ, mỗi phút cho
mỗi năm tuổi của bé. Trẻ 2 tuổi, cha mẹ có thể phạt trẻ 2 phút, tương tự 3, 4,
5 phút cho trẻ 3, 4, 5 tuổi.
Góc phạt time-out
Góc phạt time-out có thể là bất kỳ nơi nào an toàn trong nhà, yên
tĩnh, cô lập và nên là những chỗ cố định để khiến trẻ biết chính xác chúng sẽ
bị phạt như thế nào, ở đâu mỗi khi phạm lỗi.
Nơi phạt time-out cần dễ dàng cho cha mẹ theo dõi và giám sát trẻ
và khi bị phạt trẻ phải yên lặng, tách biệt khỏi những sở thích, hoạt động của
chúng như xem ti-vi, chơi đùa, đọc sách…
Chị Như Mai (Q.7, TP.HCM) cho biết nhà chị có cái ghế được đặt tên
là “ghế hư”, thường đặt trong góc cầu thang, mỗi khi bé Tuấn 3 tuổi không vâng
lời, chỉ cần mẹ nói “ghế hư” là cháu biết phải đến ngồi im trong góc cầu thang
đến khi mẹ cho phép đứng dậy mới thôi.
Một số lưu ý khác về time-out
Trước khi phạt trẻ, cha mẹ cần thỏa thuận với trẻ trước khi nào
chúng sẽ bị phạt, chẳng hạn có hành vi đánh, cắn người khác, mè nheo, ăn vạ,
nghịch phá… Cha mẹ cần lựa chọn và giới hạn một số hành vi cụ thể, không nên
quá sa đà và áp dụng time-out cho quá nhiều hành vi của trẻ dẫn đến việc suốt
ngày trẻ bị phạt time-out khiến hình thức phạt trở nên nhàm chán, mất tác dụng.
Một đồng hồ bấm giờ sẽ cần thiết để nhắc nhở cha mẹ. Trong khi bị
phạt, nếu trẻ rời khỏi chỗ phạt, điều cha mẹ cần làm là không nói gì hết, chỉ
im lặng, đưa trẻ về chỗ phạt và tính giờ lại từ đầu. Nếu trẻ tè dầm, quẳng đồ
đạc, giả vờ nôn ọe… tất cả chỉ để khiến phụ huynh phản ứng và nếu không có gì
nguy hiểm, cha mẹ tốt nhất là nên làm ngơ những hành vi này.
Điều quan trọng là phụ huynh cần bình tĩnh khi áp dụng hình
thức phạt này đối với trẻ. Phụ huynh càng bình tĩnh thì hiệu quả của time-out
càng cao và đặc biệt chỉ nên tính giờ phạt khi trẻ đã thực sự bình tĩnh, thôi
la hét, khóc lóc.
Tóm lược các bước áp dụng time-out cho phụ
huynh
1. Cảnh báo trẻ trước
khi áp dụng time-out lần đầu.
2. Khi trẻ vi phạm, không nói thêm điều gì chỉ nói rằng bé bị phạt tường hay
bị cách ly.
3. Hẹn giờ phù hợp.
4. Giám sát trẻ thực hiện hình phạt.
5. Không chơi đùa, nói chuyện với trẻ trong thời gian trẻ bị phạt.
6. Làm ngơ khi trẻ nói chuyện hay muốn lôi kéo sự chú ý của cha mẹ.
7. Khi chuông hẹn giờ reo, nhắc và yêu cầu trẻ lập lại lý do trẻ bị phạt.
8. Yêu cầu trẻ xin lỗi (nếu cần) hay hứa không tái phạm.
9. Khen ngợi, động viên, khích lệ khi trẻ chấp hành tốt hình phạt.
10. Áp dụng hình thức phạt nhất quán, kiên nhẫn và nghiêm túc.
|
.
Ngoài hình phạt trên hãy cùng tham khảo
những hình phạt hay và có thể áp dụng ngay cho trẻ khi mắc lỗi mà ta chưa cần
sử dung đến biện pháp mạnh tay là dùng đòn roi với trẻ.
1.Hình phạt – khoảng chờ sau mỗi lần tức giận
Trẻ con chưa có kinh nghiệm kiểm soát bản thân, hành động còn
mang cảm tính rất lớn. Khi xảy ra mâu thuẫn, xô xát với bạn bè anh em dù trẻ
đúng hay sai việc bố mẹ can thiệp và bắt con hành xử theo cách của người lớn
đều đem lại cảm giác khó chịu và không phục ở trẻ. Trong trường hợp này bố mẹ
dành cho con một khoảng chờ nhất định bằng việc phạt con ngồi yên một chỗ để
suy nghĩ về hành động của mình sau đó mới phân xử sẽ khôn ngoan hơn việc giải
quyết ngay tức khắc.
Hình phạt này khá nhẹ nhàng nhưng lại hiệu quả rõ rệt trong tình
huống này.
2.Phạt con làm việc nhà
Việc này nên áp dụng ngay khi con mắc lỗi như làm đổ sữa ra sàn
nhà, vứt đồ đạc lung tung…Hãy phạt con dọn ngay “bãi chiến trường” mà con bày
ra, giúp con nhận thức được bản thân là người phải dọn dẹp khi bày bừa chứ
không phải là bố mẹ. Ngoài ra nó còn dạy trẻ có ý thức và trách nhiệm
trong khi chơi và rất nhiều đức tính tốt đẹp khác. Làm việc nhà không chỉ là
hình phạt còn là biện pháp giáo dục rất hay rèn rũa cho con những đức tính tốt
đẹp sau này.
3.Phạt con đọc sách và chép
phạt
Khi bé mắc lỗi thích dùng bạo lực, nói dối,
lấy đồ của người khác. Khi trẻ mắc những lỗi này, nghĩa là con bạn đang rất gần
với ranh giới của một đứa trẻ hư. Và việc đánh chửi con chỉ càng đẩy con bạn
đến gần hơn ngưỡng hư hỏng mà thôi.
Hãy yêu cầu con phải đọc hết một cuốn sách
mà bạn chọn, thường là những cuốn sách mang tính chất giáo dục. Sau đó con phải
chép phạt 1 câu hoặc 1 đoạn ý nghĩa nào đó trong cuốn sách. Theo các nhà tâm
lý, việc đọc sách và chép phạt sẽ giúp điều chỉnh tâm lý và hành vi của trẻ rất
tốt.
4.Hình phạt của cô tấm
Khi bé mắc lỗi không nhẫn nại, làm việc,
học giữa chừng thì bỏ dở. Nếu con bạn mắc lỗi này, hãy phạt con bằng cách trộn
lẫn 2 loại đậu khác nhau vào một bát to. Sau đó yêu cầu con phải nhặt riêng
từng loại đậu ra 2 bát khác nhau. Đây chính là một cách phạt con khoa học cực
hay giúp trẻ rèn luyện tính kiên nhẫn.
5.Cấm làm thứ trẻ thích
Mẹ có thể áp dụng hình phạt này khi bé
không đánh răng, kén ăn, vứt đồ linh tinh… Bạn nên áp dụng hình thức phạt này
để con hiểu rằng, khi con không hoàn thành nhiệm vụ và trách nhiệm của mình,
thì con cũng không được phép làm những điều mình thích. Hãy phạt cho đến khi
nào con có ý thức hoàn thành công việc của mình.
6.Tịch thu những món đồ yêu
thích
Khi bé mắc lỗi vứt đồ lung tung, không thu
đồ chơi sau khi chơi xong. Hãy phạt con bằng cách này để con biết rằng, những
món đồ mình yêu thích thì phải biết giữ gìn và nâng niu. Nếu con không biết giữ
gìn thì con cũng không được phép chơi những món đồ đó.
Nguồn sưu tầm
Nhóc con của mẹ » Dạy trẻ
